START hier Ontdek Je Bestemming Overwin Obstakels Overstijg Jezelf

Assertief communiceren is NIET (enkel) opkomen voor jezelf

Een groot misverstand in communicatie is dat assertief communiceren hetzelfde betekent als opkomen voor jezelf. Wellicht breng ik jou hiermee nu ook in verwarring. Ik merk dat mensen die meer voor zichzelf willen opkomen, zich vaak spiegelen aan mensen die - zonder rekening te houden met anderen - opkomen voor zichzelf. Dit behoort echter niet tot assertiviteit, maar wel tot de categorie agressieve communicatie. In dit artikel wil ik graag het misverstand over assertieve en agressieve communicatie uit de wereld helpen én ontdek je waar overal "ruis" in de communicatie kan voorkomen. Veel mensen verwarren assertief met agressieve communicatie. Vaak is agressieve communicatie de norm geworden en kijken we op naar mensen die agressief communiceren, we vinden dan dat ze assertief zijn. Nee dus. Mensen die agressief communiceren, komen op voor zichzelf ... maar houden totaal geen rekening met de ander.

Het verschil tussen sub-assertief, agressief, manipulatief en assertieve communicatie

Je vrijheid houdt op waar die van een ander begint. En zo is dat ook bij communicatie. Je mag zeggen wat je wil, zolang je niet over de grens gaat van de ander. Een voorbeeld? Stel dat je ergens in de rij staat te wachten en iemand steekt voor. Dan zou je op deze manier kunnen reageren. Het voorbeeld schrijf ik voor de duidelijkheid in de blauwe kleur: Sub-assertief communiceren: is opkomen voor de ander, zonder rekening te houden met jezelf. Deze communicatiestijl leidt vaak tot onvrede. Voorbeeld: iemand steekt voor en ik laat het gebeuren... . Manipulatief communiceren: is opkomen voor jezelf, via een omweg. Deze communicatiestijl leidt eveneens vaak tot onvrede. Voorbeeld: iemand steekt voor en ik vertel een smoesje waardoor die persoon uit de rij gaat en dus opnieuw ergens achterin komt te staan. Agressief communiceren: is opkomen voor jezelf, zonder rekening te houden met de ander. Deze communicatiestijl leidt vaak tot ruzie. Voorbeeld: iemand steekt voor en ik zeg: "heb jij geen manieren misschien, maak maar dat je snel achter mij staat of ... ". Assertief communiceren: is opkomen voor jezelf EN rekening houden met de ander. Deze communicatiestijl leidt vaak tot een win-win situatie. Voorbeeld: iemand steekt voor en ik zeg: "hallo, ik stond hier al even in de rij en nu staat u voor mij, dat vind ik niet zo prettig. Is het mogelijk om achteraan aan te schuiven? Dank je wel".

Dat communiceren niet simpel is, dat spreekt voor zich: RUIS in communicatie

In communicatie spelen er heel veel factoren mee. Eerst en vooral is de communicatie circulair. Dat wil zeggen dat alles invloed heeft op elkaar en dat tegelijkertijd. Als persoon A iets zegt (boodschap), dan heeft de manier waarop persoon B aanwezig is invloed (feedback). Elke persoon heeft een binnen- en buitenkant. Aan de binnenkant zitten onze gedachten en gevoelens. Terwijl de buitenkant alle gedrag is dat men kan waarnemen. We spreken van congruent gedrag wanneer de binnenkant in overeenstemming is met de buitenkant. De plaats of situatie waarin het gesprek plaatsvindt, is de context. Wanneer ik een goede vriend vraag hoe hij zich voelt bij een gebeurtenis, dan krijg ik soms de boodschap dat ik de therapeut niet moet uithangen. Terwijl deze vraag de normaalste vraag is in mijn praktijkruimte. Er is dus voor alles een plaats en een tijdstip. Overal kan er ruis ontstaan, kan er iets mislopen in de communicatie. Zowel bij de boodschapper, als bij de ontvanger:

  • weinig of geen contact met eigen gevoelens, gedachten
  • weinig of geen contact met hoe je je gedraagt, hoe je non-verbale taal is
  • geen verbinding tussen de binnen- en buitenkant
  • je boodschap die je foutief de wereld instuurt
  • verkeerde interpretatie van de non-verbale taal van de ontvanger
  • verkeerde interpretatie van de verbale taal van de ontvanger
  • de verkeerde plaats, het verkeerde moment

Als je moeilijkheden ervaart in communicatie, kan het goed zijn deze even te onderzoeken. Te reflecteren over de concrete situatie. Wat gebeurt er in onze communicatie?

  • wat voel ik?
  • wat zijn mijn gedachten?
  • hoe gedraag ik mij?
  • klopt de verbinding tussen gevoelens, gedachten en lichaam?
  • begrijp ik de ander?
  • hoe formuleer ik mijn boodschap en komt deze juist aan?
  • is dit het juiste moment, de juiste plaats voor mijn boodschap?

Wil je graag assertief communiceren en ben je bang voor een conflict? Gebruik de kracht van verbindende communicatie. Voor mij is verbindende communicatie dé tool om op een geweldloze manier, een verbindende manier op te komen voor jezelf zonder de grens van de ander te overtreden. Het vergt echter veel oefening, maar zoals met veel is de intentie veel belangrijker dan het resultaat.

VRAAG: in welke communicatiestijl herken jij je of welke ruis ontdek jij wel eens in communicatie?

Geef jouw reactie:

10 berichten

Nancy Martens
 

Dit artikel had ik nodig. Ik zit op mijn werk in een situatie waar ik assertiviteit best kan gebruiken
Lees verder
Lees minder
Jan Jacobs
 

Ik wens je veel steun toe!
Lees verder
Lees minder
vivapo
 

Jan, een verhelderend artikel en heel duidelijk voor mij in het geval waar de ander 'aan zet' is en waar ik dan voor een aantal keuzes sta wat mijn reactie betreft. Maar hoe werkt dat in het geval waar ik 'aan zet' ben? Concreet: er zit een blogbericht van mij in de pijplijn waarmee ik eigenlijk afwijk van de trend om tegen Trump te protesteren. Als ik het publiceer: - communiceer ik m.i. agressief als ik andersdenkenden aanval en mijn gelijk wil halen - communiceer ik m.i. assertief als ik mijn mening poneer, ook al veronderstel ik dat mijn omgeving dit niet in dank zal aanvaarden. Als ik het niet publiceer: - communiceer ik niét met de buitenwereld; als ik dat doe vanuit 'laat maar waaien'; is dat dan sub-assertief communiceren? - communiceer ik ook niét met de buitenwereld; als ik dat doe vanuit angst om veroordeeld te worden; is dat dan manipulatief communiceren? Een hartelijke groet, Viviane
Lees verder
Lees minder
Jan Jacobs
 

Heel interessant Viviane! Eén van onze grondrechten is vrije meningsuiting. Jouw blogpost is een uiting van die vrije mening. Volgens mij - maar dat is ook maar hoe ik ernaar kijk - is assertief communiceren in jouw voorbeeld "het uiten van jouw mening zonder andere mensen te veroordelen of te beoordelen". Maw, als jij een mening hebt over Trump, je deelt die mening via een blog zonder andere mensen daarmee aan te vallen, dan is dat een voorbeeld van assertieve communicatie. Doe je dit echter door mensen met een andere mening te veroordelen, dan is dat eerder agressieve communicatie. Maar, zoals ik jou ken ... kan ik me niet voorstellen dat jij anders dan "assertief" zou communiceren :-)
Lees verder
Lees minder
wimannerel
 

Heel verhelderend, Jan, dankjewel! Ter aanvulling: om op een assertieve manier een verzoek te formuleren, kan je het DESC script gebruiken. DESC staat voor Describe, Express, Specify, en Consequences. Hier heb ik een voorbeeld uitgeschreven: https://wimannerel.wordpress.com/2013/10/30/assertiviteit_techniek_desc/
Lees verder
Lees minder
Jan Jacobs
 

dank je wel Wim !
Lees verder
Lees minder
vivapo
 

Dank voor jouw reactie Jan. Een hartelijke groet, Viviane
Lees verder
Lees minder
marleen
 

Weer eens de juiste mail op het juiste moment. Ik loop er al langer mee rond, waarom durf ik het niet zeggen als iets mij niet blij maakt terwijl ik toch geen doetje ben. De rede is omdat ik meestal te lang wacht en het er dan kwetsend uitkomt. Ik weet dat ik het moet zeggen want mijn burn-out (waar ik grotendeels door ben) is waarschijnlijk voor een deel een gevolg hiervan. Ik denk dat het oefenen, oefenen en nog eens oefenen is, tot het een natuurlijke gewoonte wordt, opkomen voor jezelf en toch rekening houden met de andere. Bedankt Jan, weer eens...
Lees verder
Lees minder
Jan Jacobs
 

Ja, dat klinkt erg herkenbaar. Te lang wachten waardoor het potje overloopt ... Het fijne is dat er echt wel een weg is om dit te leren, indd door oefening. Succes Marleen!
Lees verder
Lees minder
Bibi
 

Hoi Jan, Een erg moeilijk onderwerp dit. Soms kan je namelijk assertief (blijven) communiceren, maar komt een ander jou daarin helaas NIET tegemoet. Sterker, bij sommigen wekt het juist nog meer agressie op, want hoe kun je zo duidelijk reageren! In het bovenstaande geval bijvoorbeeld dat er iemand is voorgedrongen in de rij en je wijst diegene daarop en geeft vervolgens het verzoek of diegene achteraan zou willen sluiten. Erg dapper om zoiets te durven zeggen/vragen overigens! Wat als diegene nou NEE zegt of (agressief) 'ik stond hier wel eerder!' Ruzie? Of 'oh, ik zag je niet'. Wat ik denk, is dat je soms nog zo assertief kan communiceren maar dat er dan nog heel veel reacties mogelijk zijn. En dat soms de ander, want die is vaak al niet zo assertief dus nu ook even niet zo snel, maar meer overrompeld door jou assertiviteit, agressief blijft of kan blijven. En dat maakt het soms erg moeilijk, want welk script ga en wil je dan (nog) volgen? Met vriendelijke groet.
Lees verder
Lees minder

Laat een reactie achter

Welk type ben jij?
Krijg meteen antwoord.

Beantwoord 18 vragen in slechts 2 minuten.
Krijg direct je resultaat en GRATIS waardevolle tips. 

Doe de test

Spreekt dit jou aan?


Of je nu je bestemming zoekt, obstakels wil overwinnen of jezelf wil overtreffen, ik sta voor jou klaar.
Bel +32 477 98 37 37 of contacteer mij.