Kijk jij in de spiegel? Een kijk op kritische zelfreflectie

De voorbije weken heb ik een tweetal trainingen gegeven voor De Waaiberg. De doelstelling was om de medewerkers een aantal concrete methodieken te geven om kritische zelfreflectie te kunnen toepassen.

Het was een mooie en grote uitdaging. Zeker omdat het telkens over een groep van ongeveer 30 personen ging en ik graag veel interactie inbouw in mijn trainingen. Het waren gemotiveerde mensen en de reacties waren positief, dus hou ik er een zeer goed gevoel aan over!

Wat is dat nu juist, kritische zelfreflectie?

Spiegel voorhouden Er zijn heel veel verschillende definities.
Als we kijken in de “Van Dale”, dan lezen we: “terugkaatsen, weerspiegelen”.

Uit alle gelezen definities, zou ik het zelf willen omschrijven als:

jezelf een spiegel voorhouden
terugkijken op eigen ervaringen, om eruit te leren
stilstaan bij de driehoek: doen, voelen en denken

Mijn ervaring met kritische zelfreflectie

De eerste keer dat ik met reflecteren in aanraking kwam, was in mijn opleiding. Toen “moesten” we 2 reflecties maken per maand. En ik zal eerlijk zijn: ik had er op den duur een grote hekel aan! Vooral tijdverlies, vond ik.

Totdat ik mijn eerste stapjes zette in het werkveld. Na een tijdje had ik de vaardigheden onder de knie, en er kwam een leegte. Een leegte die snakte naar nieuwe “leerprikkels”. Al snel begon ik te reflecteren op concrete gebeurtenissen. Eerst onbewust, daarna zeer bewust.

Basisvoorwaarden om te kunnen reflecteren

Door zelf te reflecteren op wat toen tijdens mijn opleiding niet goed zat, kom ik tot een aantal voorwaarden die vervuld moeten zijn om tot kritische zelfreflectie te komen:

je mag er niet op beoordeeld worden, er mag niks “van afhangen”
om een zelfreflectie te delen met iemand of een groep, moet er een sterke sfeer van vertrouwen zijn
er is wel degelijk een bepaalde mate van maturiteit voor nodig
je hebt enige ervaring nodig in het werkveld
je moet durven jezelf en sommige zekerheden in vraag stellen

In deze training gaf ik twee methodieken om te reflecteren. In een volgend berichtje vertel ik je er mee over. Dan geef ik je ook het resultaat van een brainstorm met deze 2 groepen rond de voordelen van kritische zelfreflectie.

Kun jij het lijstje van basisvoorwaarden verder aanvullen?