Een goede vriend vroeg mij onlangs: "Jan, waar wil jij eigenlijk een verschil maken in deze wereld?”.

Ik geef toe ... de vraag overviel me op dat moment even. Na even denken, kwam ik op een - voor mij op dat moment - verrassend antwoord. Het kwam recht uit mijn hart en zei: ik wil mensen helpen om veerkracht te ontwikkelen zodat ze beter met de onvermijdelijke tegenslagen in het leven leren omgaan.

Ik weet het... als je het zo leest, dan klinkt het misschien nogal hol. Maar voor mij betekent het enorm veel. Het is dat wat mijn leven zin geeft en ik heb daar een bijzondere reden voor: veerkracht is dat wat ik noodgedwongen heb moeten leren doorheen de vele crisissen in mijn leven. In dit artikel vertel ik je over mijn persoonlijke tegenslagen en hoe ik daaruit mentale veerkracht kon ontwikkelen. Meteen zegt dat ook iets over "mijn waarom", over wat mijn leven zin geeft! 

De ene crisis na de andere

Mijn leven bestaat gek genoeg uit de ene grote crisis na de andere. Als ik opsom waar en wat ik allemaal heb meegemaakt, dan lijkt het bijna ongeloofwaardig. Mijn leven startte in een gezin van ouders die zelf een bijzonder moeilijk leven hadden gehad. Mijn moeder was bij de geboorte achtergelaten door haar ouders (wat kan er erger zijn voor een baby), en mijn vader had een erg moeilijke jeugd gekend.

Als 2-jarig kind - en hier herinner ik me niks meer van - heb ik een zwaar trauma opgelopen aan mijn rechterhand. Mijn hand kwam terecht onder een rolstrijkijzer. Behalve littekens heb ik hier gelukkig niet veel aan overgehouden. Een ander element is dat ik me als kind ontzettend eenzaam heb gevoeld omdat de weinige vrienden die ik had mij gebruikten als vechtkussen. Ik werd heel vaak gepest. Thuis was het ook niet eenvoudig. Mijn ouders deden enorm hun best, maar de omstandigheden waren erg moeilijk: weinig financiële middelen en een broer die psychisch ziek was. Er waren heel vaak grote spanningen, ook met tussenkomst van politie en hulpverleners.

Toen ik eindelijk m’n weg had gevonden in de middelbare school (ik volgde muziekconservatorium in Leuven) werd ik van school gestuurd op verdenking van drugsgebruik (wat niet het geval was). Maar eenmaal van school, maakte ik de verdenkmakingen wel waar: ik maakte nieuwe vrienden en zij gebruikten drugs a volonté. Daarna kwam ik in aanraking met politie en gerecht. De ene rechtszaak volgde na de andere …

Om een lang verhaal kort te maken: door omstandigheden moest ik een jaar onderduiken in Landegem. Ik werd met de dood bedreigd. Een aantal jaar leefde ik met doodsangsten wanneer ik naar buiten kwam. Ik verhuisde richting Mechelen, startte een heel nieuw leven en dacht dat ik toen wel van de crisissen zou verlost zijn. Maar niks minder was waar: er volgde een zwaar auto-ongeval met kerstmis, enkele jaren later zag ik m’n vader sterven aan een hartfalen met kerstmis en nog wat later zat ik in de pukkelpop-storm. De ene crisis na de andere dus….

Van crisis naar een betekenisvol leven

Ik volgde heel wat opleidingen om met mijn eigen verleden beter om te kunnen: ik volgde coachopleidingen, een psychoterapeutenopleiding, mindfulness en vele andere trainingen. En toen ik persoonlijk verlost werd van grote crisissen, startte ik met het helpen van mensen die zelf ook in een of andere crisis terecht kwamen. Ik ben bijzonder goed in het overleven van crisissen, dat is duidelijk :-) In 2012 werd ik vervolgens ook gevraagd om een grote crisis te helpen oplossen in een grote organisatie. Mijn werk daar was de vakbonden niet onopgemerkt gebleven, waardoor ik een nieuwe aanvraag kreeg om een andere grote crisis te helpen oplossen in de organisatie waar ik momenteel nog steeds werkzaam ben.

Wat ik uit al deze crisissen heb geleerd is VEERKRACHT. Het is de kwaliteit om overeind te blijven als het leven / het werk helemaal tegenzit. Het is dat wat ervoor zorgt dat je niet breekt, maar op het goede spoor blijft en waardoor je verder kan. Ik heb het noodgedwongen moeten leren. En eerlijk? Wellicht had ik er nooit tijd in gestoken moest ik nooit in die crisissen terecht gekomen zijn. Maar het is wel fijn dat ik die kwaliteiten heb kunnen ontwikkelen en mijn leven zin geeft als ik andere mensen kan leren hoe meer veerkracht te ontwikkelen.

Wat zijn de 7 eigenschappen van veerkrachtige mensen?

Eerst en vooral, wat is veerkracht nu eigenlijk?

Veerkracht is het vermogen om je aan te passen aan stress en tegenslag. Je 'veert' als het ware terug. Mensen met een hoge veerkracht laten minder snel de moed zakken. Ze gaan door, wat er ook gebeurt. Meer nog, ze komen er zelfs sterker uit! 'What doesn't kill you makes you stronger' is hun motto.

Oke, maar wat zijn de eigenschappen van veerkrachtige mensen? Veerkracht is al vele jaren een hot topic in de wetenschap. Prof Seydel, hoogleraar communicatiewetenschap en psychologie stelt vast dat mensen met veerkracht zeven eigenschappen bezitten:

1. Ze accepteren feiten, situaties en gebeurtenissen die zij niet kunnen veranderen, ze aanvaarden hoe mensen zijn.

2. Ze zijn vooral oplossingsgericht, beschikken over het vermogen om te improviseren en kijken niet achterom.

3. Ze trekken lessen uit ervaringen en zoeken naar nieuwe effectieve acties.

4. Veerkrachtige individuen communiceren effectief, stellen vragen, leggen gemakkelijk contacten met anderen die hen kunnen helpen nieuwe energie te krijgen en te zoeken naar oplossingen.

5. Veerkrachtige individuen beschikken over persoonlijke effectiviteit, dat wil zeggen dat ze geloven in hun vermogen om een bepaald gedrag met succes uit te voeren.

6. Veerkrachtige individuen accepteren zichzelf en anderen zoals ze zijn, ze vinden vrede met zichzelf en met hun emoties. Ze vinden dat je het recht hebt om mens te zijn.

7. Veerkrachtige personen zoeken naar een dieper begrip van de wereld om hen heen, hebben een helder levensdoel voor ogen en zijn gemotiveerd hun krachten in te zetten voor een betere samenleving.

Besluit

Veerkracht is in onze hectische en steeds veranderende wereld een bijna niet te missen vaardigheid en eigenschap. Het is iets wat je van nature meekreeg en wat je leert uit (vaak pijnlijke) ervaringen. Maar wat als je dat niet hebt? Kun je dat leren en indien ja, hoe dan? Het antwoord lees je volgende week in een nieuw artikel!

Vraag: welke tegenslagen heb jij in jouw leven ervaren en wat heb jij eruit geleerd?