Mindfulness is voor en door Boeddhisten (Mindfulness Misverstand #4)

Sinds 2007 heeft mindfulness een speciaal plekje gekregen in mijn leven. Het is een manier om bewuster in het leven te staan. Toch bestaan er heel wat misverstanden rond Mindfulness en die wil ik graag verduidelijken in de reeks "de 10 grootste mindfulness misverstanden".

In dit artikel heb ik het over dit misverstand:

Mindfulness is voor en door Boeddhisten

De oorsprong van Mindfulness ligt enerzijds in het Boeddhisme, anderzijds in onze eigen westerse psychologie. Dat je een boeddhist moet zijn om mindfulness te praktiseren is natuurlijk een misvatting. Iedereen kan Mindfulness beoefenen op gelijk welke manier en intensiteit. Boeddhisten doen al duizenden jaren aan diverse technieken die ook in Mindfulness worden gebruikt, denk maar aan meditatie, yoga, ...

Het was in feite John Kabat-Zinn die in de jaren 70 het Mindfulness-based Stress Reduction programma (MBSR-program) heeft ontwikkeld. Dit programma werd toegepast op patiënten met chronische klachten, waaronder psychische klachten zoals een depressie. Mensen leren in deze cursus niet langer te leven op automatische piloot, maar zelf de controle te nemen.

Verder heeft Mindfulness meer bekendheid gekregen door Thich Nhat Hanh, een Vietnamese monnik die verbannen is en nu in Plum Village in Frankrijk verblijft.

Wat is Boeddhisme eigenlijk?

Het Boeddhisme is een levensovertuiging, een manier om structuur te geven aan je leven. Boeddhisme is, in tegenstelling tot wat heel wat mensen denken, geen geloof. Boeddhisten geloven dus ook niet in een god. Ze leven wel volgens de "handleiding" die Boeddha heeft beschreven.

Boeddha beschreef in de 4 edele waarheden, nl:

er is lijden: iedereen heeft te maken met vormen van pijn
er is een oorzaak voor dat lijden: verlangen en hechting zijn de grootste oorzaken voor het lijden (bv: door telkens iets willen dat er nog niet is, sta je niet open voor wat er zich werkelijk aandient)
het lijden kan ook ophouden: door het inzicht dat het werkelijk geluk volgt als we openstaan voor de realiteit
het pad naar verlossing van het lijden is beschreven in het Achtvoudig Pad

Die handleiding heet het Achtvoudig Pad en bestaat uit:

de juiste inzichten
de juiste bedoelingen
de juiste woorden
het juiste handelen
de juiste levenswijze
de juiste inspanning
de juiste spanning
de juiste concentratie

Besluit: Mindfulness heeft erg veel raakvlakken met het Boeddhisme, maar is niet hetzelfde. Mindfulness is een combinatie van inzichten uit het Boeddhisme en Westerse psychologie. Iedereen is welkom om het te beoefenen!