Stress is van alle tijden. Het hoort bij het leven. Sterker nog, we hebben het nodig om te overleven.

Stress breng je lichaam in gereedheid om gepast te reageren wanneer je in gevaar bent. Maar wanneer stress een dagelijkse gewoonte wordt en het dus chronisch wordt, is er meer aan de hand. Dan merken we de stress niet meer op en wordt het een deel van ons leven.

Het is ook die chronische stress dat ons lichaam dag na dag - zonder dat we het beseffen - meer kwetsbaarder maakt voor hart- en vaatziekten en alle andere mogelijke ziektes. 

Herken je deze symptomen?

Misschien herken je wel deze fysieke symptomen van stress: voortdurend moe zijn, slapeloosheid, hartkloppingen, pijn in de rug, nek, schouders en borst, hoofdpijn, duizeligheid, hyperventilatie, veel ziek zijn. Maar daarnaast kun je ook last hebben van mentale problemen: ontevredenheid, faalangst, prikkelbaar zijn, nergens nog zin in hebben, besluiteloosheid.

Dagelijks werk ik met mensen rond het verminderen van stress. De echte aanpak zit in het aanleren van concrete technieken en manieren die voor jou werken. Er is als het ware een grote doos vol met tools en daar zit vast wel iets in voor jou om te leren omgaan met de dagelijkse - ziekmakende - stress.

In dit artikel breng ik slechts 21 van die manieren. Maar in werkelijkheid zijn het er veel meer. Je bent altijd welkom om die met mij te verkennen.  

Verslaafd aan stress?

Het is intussen meer dan 10 jaar geleden dat ik op zoek ging naar manieren om de stress in mijn leven te minderen. Ik vertelde je al over mijn ervaring met Burn-out. Het was ook na die periode dat ik duidelijk wist dat ik iets zou moeten doen met de stress in mijn leven, ook al had ik er niet elke dag voelbaar last van, het was wel aanwezig. Het lijkt zelfs soms dat ik stress nodig heb, dat ik er precies verslaafd aan ben ... nl. de kick van het drukke leven, alsof ik dan pas voel dat ik echt leef. Uiteraard allemaal gedachten die mezelf willen goedpraten. Stress is een dodelijke killer, zeker als je er dagelijks mee samenleeft.

21 manieren om stress te verminderen en aan te pakken

In deze opsomming geef ik je 21 manieren hoe jij de dagelijkse stress kunt verminderen.

1. Ruim op

Een lade van een kast opruimen of een hoekje in een kamer, de koelkast poetsen, de berging onder handen nemen, het speelgoed van de kinderen sorteren, ...  Het zijn kleine huishoudelijke taken waar je instant een goed gevoel van krijgt als je ze doet. En doe weg wat teveel is.

2. Prioritiseer

Teveel op je bord? Teveel te doen? Dan is het tijd om prioriteiten te stellen. Je kunt niet alles nu, er is morgen nog een dag. En het zal nooit af zijn. Dus, waarom toch alles tegelijkertijd doen? Kiezen is in deze winnen! En doe wat nu belangrijk is. Soms is dat ook "niets doen".

3. Gebruik potlood, geen pen

Deze kun je zowel letterlijk als figuurlijk nemen. Potlood kun je uitvegen als je een foutje maakt en is veel "flexibeler" in gebruik dan een pen. Het maakt dat je ook sneller iets zal proberen. Ook in je leven zul je veel sneller tot iets komen door experimentjes te gebruiken. Het verlaagt de druk van "het moet direct goed zijn".

4. Besef dat je geen toverkrachten hebt

Als je nog in de illusie leeft dat je superkrachten hebt, dan laat ik je verder met rust. Dan heeft het weinig zin om jou te willen overtuigen dat je als mens erg kwetsbaar bent en dat de rekker kan breken. Superkrachten zijn (helaas) enkel voor film- en striphelden.

5. Werk samen

Je hoeft niet in alles goed te zijn. Sterker nog: je bent niet in alles goed. Zo, dat lucht op. Er is een mooie quote die zegt: "Wil je snel gaan, ga dan alleen. Wil je ver gaan, ga dan samen". Taken delegeren, samen werken aan projecten kan heel wat van je stress wegwerken. Anderzijds, samenwerken kan ook voor extra stress zorgen. Het vinden van de juiste mensen waarmee jij wil werken is een belangrijk aandachtspunt.

6. Lach

Dat lachen gezond is, weten we en is zelfs wetenschappelijk bewezen. Een gewone glimlach op je gezicht is al voldoende. Merk eens op hoe jij dit artikel leest? Wellicht met uitgestreken gezicht. Zet eens een glimlach op en voel meteen hoe ontspannen je gelaat wordt. Wist je trouwens dat als je een paar minuten lang glimlacht, zelfs om niks, zelfs voor de schijn, dat je je dan automatisch beter gaat voelen? Probeer het eens :-)

7. Beweeg

Bewegen heeft een direct effect op je stress-niveau. Je kan het als "extraatje" doen naast al je dagelijkse activiteiten in de vorm van sport. Maar je kan ook kijken hoe je het kunt integreren in bestaande activiteiten. Ik doe bijvoorbeeld al wandelend bepaalde telefoontjes, gesprekken en vergaderingen. Of ik neem vaak de fiets. Of ik doe staand mijn administratie. Kansen genoeg dus om minder te zitten en meer te bewegen.

8. Stel grenzen

Een rivier kan pas stromen dankzij een sterke dam. Zowel voor jezelf als voor anderen kun je je grenzen duidelijk maken. Het helpt je bij wat je wil en wat je niet wilt. Grenzen stellen kan al eenvoudig door gewoon nee te zeggen. Heb je het er moeilijk mee, dan helpt een assertiviteitscursus natuurlijk altijd!

9. Stop met jongleren

Het valt me op hoeveel mensen proberen om te multitasken, verschillende zaken op hetzelfde moment te doen. De mythe van multitasken is al lang doorprikt en toch blijven we het doen. We lijken soms wel te jongleren met olifanten: en met de kinderen bezig zijn, terwijl nog een mailtje typen en onze sociale media checken (en hopelijk dit alles niet terwijl je met de auto rijdt).

10. Denk vanuit een groter geheel

Een goede vraag die je jezelf kunt stellen tijdens stressvolle periodes is: "is dit de moeite waard om stress voor te hebben en zal ik hier binnen een jaar nog zo over denken"? Waarom worden mensen pas bewust als er hen iets ergs overkomt? Blijkbaar moeten mensen eerst met hun gezicht tegen de muur lopen eer ze bewust worden van de muur. Denken vanuit het groter geheel helpt je bij dit bewustzijnsproces.

11. Slaap

Een goede slaap is wellicht de basis van alles. Wanneer je even niet goed slaapt, weet je des te beter hoe belangrijk de slaap voor je is. Tijdens je slaap herstelt je lichaam en komt het terug op krachten. Wat voldoende slaap is, is erg persoonlijk. De doorsnee mens heeft 7 tot 8 uur slaap nodig. Ook tijdens de dag kun je mini-slaapjes houden, of "een powernap". Kort relaxen en je ogen even dicht doen, voor 10 - 20 minuutjes. Wist je dat alle groten der aarde overdag een minidutje doen?

12. Vermijd suiker

Ook suiker heeft een effect op je stress. Door suiker te eten, dien je jezelf als het ware een suikerinjectie toe. Een half uur later komt dan de suikerdip. Kortweg kun je stellen: hoe onevenwichtiger de suikerspiegel, hoe onevenwichtiger je humeur en hoe groter de stress in je lichaam.

13. Hou negatieve mensen op afstand

In relatie met anderen, merk je al snel op dat er mensen zijn die energie geven, maar er zijn ook mensen die je energie leegzuigen. Energievampieren noem ik ze ook wel eens. Er is niks mis mee met minder contact zoeken met wie jouw energie leegzuigt. Ik zeg niet dat je contacten moet verbreken, maar ze op afstand houden kan wonderen doen. Eet desnoods wat extra look ;-)

14. Verlaag de lat

Leg je de lat te hoog voor jezelf (en anderen)? Wel ... verlaag ze dan. Het hoeven niet altijd 10/10 te zijn, een 8/10 is ook meer dan goed. Maak duidelijk voor jezelf waar je best die lat wat lager kunt leggen, maar maak ook duidelijk waarbij je wel streeft naar perfectionisme.

15. Leer hoe je de batterijen oplaadt

Waar krijg jij energie van? Hoe laad jij jouw batterijen op? Voor ieder mens is dat anders en het hangt zelfs af van je karakterstructuur. Zo krijgen extraverte mensen energie van het gezelschap van andere mensen, en introverte mensen krijgen net energie door alleen te zijn. Er zijn talloze manieren om energie te krijgen, maar is dus erg persoonlijk. Een tip? Kijk eens hoe jij als kind speelde ... en ontdek hoe je dat op een natuurlijke wijze deed.

16. Categoriseer je problemen

Als het allemaal wat teveel is geworden, dan kan het helpen om je problemen in categorieën te verdelen (bijvoorbeeld: je relatie, huishouden, werk, ... ). Kijk ook naar die domeinen in je leven die goed gaan. En pak dan een voor een aan.

17. Doe hartcoherentie

Over hartcoherentie ga ik de komende tijd nog vaker schrijven. Het is zo'n boeiend onderwerp en dé sleutel om de stress in je lichaam te verminderen.  Hartcoherentie is een ander woord voor een coherent hartritme. De hartslag kennen we, maar de "Heart Rate Variability" is wellicht een nieuw begrip. Het zegt iets over hoe coherent je hartritme is en dat kunnen we meten via eenvoudige apparatuur. Wetenschappers beschouwen HRV als een belangrijke gezondheids- en fitheidsindicator. Het reflecteert onze mogelijkheden om op stress en omgevingsomstandigheden te reageren. HRV geeft ook onze biologische leeftijd aan. Als we jong zijn hebben we een grotere variatie dan als we ouder zijn.

18. Mediteer

Meditatie of aandachtstraining is een bewezen strategie om met stress te leren omgaan. Gewoon zitten en aandacht geven aan dat wat er is, zonder te oordelen of het anders te willen. Nogmaals, uit een boek kun je niet leren pianospelen... de ervaring is wat telt.

19. Zeg gewoon NEE

Je hoeft niet op alles "ja" te zeggen. Mensen zullen je "ja" pas waarderen als je ook soms "nee"  zegt. En op zich is het niet zo moeilijk hoor, gewoon "nee" zeggen. Maar, ik weet het wel. Het is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Nee leren zeggen, vraagt een groeiproces. Ik wil je graag helpen in dat groeiproces. Dat kan al via dit artikel: Zo zeg je NEE tegen anderen en (eindelijk) JA voor jezelf.

20. Weet wat je wil

Weten wat je wil en daarmee helemaal tevreden zijn, is wellicht de basis van een stressvrij leven. Het start dus met een antwoord te vinden op de vraag: wat wil ik en wat wil ik niet. Een levenskompas is een zeer helpend instrument. Per levensdomein kom je zo tot je belangrijkste waarden. Een aanrader!

21. Schrap, knip, delete

Raymond van het Groenewoud zingt het zo mooi: "Gelukkig zijn, daarvoor wil ik alles geven Weg wat te veel is, geen stress aan mijn lijf. Gelukkig zijn." En wie ben ik om Mr. Raymond tegen te spreken. Weg wat teveel is, in alle domeinen van het leven.  

Nog Extra tips? Heb je er nog niet genoeg van? Kijk dan eens of deze 10 ideeën voor een mini-pauze tijdens de dagelijkse drukte kunnen inspireren. Of is het echt te druk? Haast je dan langzaam!

Vraag: Welke tip ga jij vandaag toepassen? Schrijf het bij de reacties