… een oproep om “niet normaal” te zijn, want de norm bestaat niet.

Heel veel psychotherapeuten, psychologen, coaches, … die gebruiken hun eigen leven, hun eigen ervaringen en hun eigen praktijk als onderzoek om tot inzicht te komen. Op die manier kunnen ze dit inzicht delen met wie op hun een beroep doet als cliënt.

Wat ik de voorbije weken heb gemerkt bij mezelf, is dat ik een sterke neiging heb om “normaal” te willen zijn. Ik doe enorm m’n best om gewoon te zijn, om te doen wat anderen ook doen. Een boek lezen is voor mij vaak een mentale lijdensweg. Ik lees een boek op mijn eigen manier: ik lees de achterflap, ik snuffel erin, ik sla vaak het voorwoord over en lees dan diagonaal het boek door. Maar telkens voel ik me slecht, omdat dit abnormaal is. Een normale mens leest toch een boek van voor tot achter?

Zo kan ik wel tientallen voorbeelden geven van kleine gewoontes die ik blijkbaar op een andere manier doe dan “de norm”.

Ik geloof dat heel veel mensen lijden onder de idee dat ze hun leven niet geregeld krijgen zoals dat “normaal gezien” zou moeten. Alle kinderen of volwassenen met een labeltje, denk maar aan ad(h)d, autisme, hoogsensitief, hoogbegaafd, etc… zij botsen steeds opnieuw tegen “de norm”.

Wat is normaal?

Er zijn twee dimensies te vinden in de betekenis van “normaal”: de statistische dimensie, waarbij normaal betekent wat voor de meeste mensen geldt. Normaal wil dus zeggen dat je bij de meerderheid behoort. Daarnaast is er ook een normatieve dimensie, waarbij normaal “goed” betekent en dus ook inhoudt dat “abnormaal” bijzonder of fout of gevaarlijk is.

Met andere woorden, er bestaat niet zoiets als “de norm”. De DSM (we zijn al aan de 5^de versie), Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (kortweg DSM) is een Amerikaans handboek voor diagnose en statistiek van psychische aandoeningen dat in de meeste landen als standaard in de psychiatrische diagnostiek dient. Het is een boek waarbij iedereen die niet tot de norm behoort ergens wel een labeltje zal vinden die bij zich past. Het voordeel van zo’n groot boek vol psychische stoornissen, is dat we een gemeenschappelijke taal creëren. Het maakt het ons gemakkelijk om datgene wat onderzocht wordt en gelinkt is aan een bepaald psychisch afwijken van de norm te noemen met een woord waarbij iedereen weet waarover het gaat. Het helpt in de meeste situaties ook om een bepaald behandelplan voor te stellen. Een ongewenst resultaat van zo’n boek vol labeltjes is dat er een onderscheid wordt gemaakt tussen “normaal” en “abnormaal”.

Doe dus niet normaal, het liefst levenslang

Laat ons dus gewoon zijn wie we zijn, met al onze gebreken maar ook met onze talenten. En laat al de rest voor wat het is. Het klopt dat iedereen in z’n leven vroeg of laat zichzelf tegenkomt. De boeddha, om hem maar eens te citeren, zei in zijn Vier Nobele Waarheden als eerste “waarheid” dat er lijden en ontevredenheid is. Het is dus des mensens om je af en toe niet lekker te voelen in je vel.

Vertrouw dus op jezelf, volg niet de norm… maar volg je eigen wijsheid!