Vorige week kreeg ik een vraag van Annemie uit West-Vlaanderen. Zij wou graag een wat intensiever traject bij mij volgen, maar de afstand naar mijn praktijk in Mechelen was te ver. Ook een online traject was in dit geval geen optie. Uiteindelijk heeft Annemie de weg gevonden naar een coach / therapeut dichter bij huis waarmee het klikt. Heel mooi!

Deze vraag van Annemie bracht me inspiratie voor dit nieuw artikel. Ik besefte plots dat ik nooit stil heb gestaan bij enkele basisvragen: wanneer is het het juiste moment om een coach of therapeut te zoeken? Hoe zoek je de juiste coach of psychotherapeut? Wat is het verschil tussen een coach en een psychotherapeut? En kan coaching of psychotherapie online of moet het per definitie offline?

Allemaal vragen waarop ik in dit artikel graag mijn antwoorden geef.

Mijn persoonlijke ervaring met coaching en psychotherapie

De eerste keer dat ik zelf naar een psychotherapeut ging, was toen ik een jaar of 11 was. Ik had een moeilijke tijd op school, ik werd vaak gepest. Mijn moeder, zelf psychotherapeute, wist natuurlijk dat zij vooral mijn mama was en dat zij mij als psychotherapeute toen niet kon helpen. Maar ik had er wel nood aan. Ze stuurde me naar Mich De Baere, waar ik leerde om voor mezelf op te komen.

Daarna was ik een jaar of 24 toen ik besloot terug naar een coach / therapeut te gaan. Ik zat niet goed in mijn vel en had veel last van keuzestress en stress in het algemeen. Ik was toen al verhuisd naar Mechelen en besloot iemand te kiezen die wat dichterbij werkte. Op mijn 27ste startte ik ook met de mindfulnessopleiding als deelnemer. Hieruit vloeide voort dat ik ook zelf koos om een coachopleiding te volgen, daarna mijn 4-jarige therapeutenopleiding en vervolgens ook de opleiding volgde als mindfulnesstrainer.

Sinds dat moment ben ik nooit gestopt met het volgen van coaching, therapie en training. Persoonlijke groei is een verhaal dat nooit af is. En met de hulp van een goede coach, therapeut of trainer kom je gewoon veel verder dan als je op jezelf bent. Je krijgt zicht op je blinde vlekken.

Wat is het verschil tussen coaching en therapie?

Het verschil tussen coaching, therapie en training is niet altijd zo scherp te stellen en elke coach of psychotherapeut zal wel zijn eigen visie erop hebben. Maar ik doe hier toch een poging om mijn eigen visie te brengen.

Coaching: het gidsen van een persoon met een ontwikkelingsvraag. Een coach zorgt ervoor dat een persoon zijn eigen talenten leert kennen en benutten. Een coach is dus eerder een gids en fungeert als een klankbord en wegwijzer totdat de persoon de weg zelfstandig kan verder zetten.

Psychotherapie: wanneer een ontwikkelingsvraag belemmerd wordt door hindernissen uit het verleden, of door een psychische problematiek, dan is psychotherapie aangewezen. Sinds de wet van Maggie De Block is psychotherapie een behandelvorm voorbehouden aan klinisch psychologen, klinisch orthopedagogen en artsen. Het verschil tussen coaching en psychotherapie is dat coaching start van een wit blad en vooral toekomstgericht is en dat psychotherapie start met een beschreven blad en dus eerst focust op het begrijpen en accepteren van dat verhaal om vervolgens toekomstgerichte stappen te kunnen zetten.

Training: is het aanleren van nieuwe vaardigheden, individueel of in groep.

En dan heb je nog de psycholoog, psychiater en de psychotherapeut. Het kan voor heel wat mensen zeer complex overkomen. Ik heb het ook al regelmatig voorgehad dat mensen mij psychiater noemen, en dat ben ik uiteraard niet. Maar wat is nu het verschil? Om het simplistisch te houden: een psycholoog heeft psychologie als wetenschap bestudeerd aan een universiteit, een psychiater heeft medische studies gedaan en is dus een gespecialiseerde dokter en een psychotherapeut heeft een bijkomende opleiding genoten (bovenop een menswetenschappelijke richting) om psychotherapie toe te passen. Het zijn drie andere disciplines.

Wanneer is het “tijd” om hulp in te schakelen?

Het inschakelen van een coach of therapeut gebeurt in vele situaties te laat. We lopen verloren en we blijven lopen totdat we hopen de weg terug te vinden. Heel wat mensen vinden de weg zelfstandig terug, maar vaak is het slimmer om de ervaring en de tools die voor handen zijn te gebruiken. Een coach of therapeut beschikt over de tools en de technieken om sneller en duurzamer de weg terug te vinden.

Je kan dus hulp inschakelen wanneer je dat accuut nodig hebt. Maar het kan ook anders. Persoonlijk kies ik er al vele jaren voor om in begeleiding te blijven. Soms als klankbord, soms met een concrete vraag. Het is zo’n rijke ervaring om iemand in je leven te hebben die mee kijkt vanop de zijlijn. En je af en toe kan behoeden voor… of net dat zetje kan geven om …

Veel mensen in mijn praktijk komen met een dringende vraag. Wanneer ze een antwoord gevonden hebben en terug zelfstandig verder kunnen, dan zie ik ze regelmatig nog eens terug voor een opfrissing, een nieuwe vraag. Het kan dus allemaal.

Hoe en waar vind je de juiste persoon?

Uit verschillende onderzoeken over de hulpverleningsrelatie blijkt dat “een goede klik" enorm belangrijk is voor het succes van de hulpverlening. Echt contact tussen de hulpverlener en de persoon met een ontwikkelingsvraag is dus van wezenlijk belang. Er is een tijd geweest dat men dacht dat je als hulpverlener niet echt een relatie met de cliënt moest aangaan. Een overblijfsel daarvan is de welbekende sofa van Freud waarin de cliënten plaatsnemen. De therapeut gaat achter de cliënt zitten om geen invloed uit te oefenen. Sinds Watzlawick weten we dat je niet niet kunt communiceren, dat alles bijgevolg communicatie is. Ook het niet willen uitoefenen van invloed is dus uitoefenen van invloed en zegt bijgevolg iets over de relatie. Hoe je het kunt doen klikken of hoe je kunt werken aan de “therapeutische resonantie” werd al veelvuldig beschreven door Irvin Yalom, Mia Leijssen, etc…  Ook de innerlijke wereld van de cliënt werd al vaak onderzocht en beschreven.

In mijn boek "Verkeerd Verbonden, wat als het niet klikt tussen hulpverlener en cliënt.", dat in 2014 verscheen bij Acco, beschrijf ik dit proces als: "Het klikken tussen mensen is een mysterieuze chemie en is iets van het moment. Het is er direct (of niet), kortstondig, niet tastbaar en erg kwetsbaar. De verbinding die erna komt is een verder bouwen op de klik. Het is een engagement, een samen bouwen aan iets duurzaam. "

Het vinden van de “juiste” coach of therapeut is dus ontzettend belangrijk, want het is een van de belangrijkste factoren voor het succes van de begeleiding.

Deskundigheid? De coaches en therapeuten die werkzaam zijn, moeten natuurlijk ook beschikken over een degelijke opleiding. Een interessante vraag om te stellen aan jouw toekomstige coach of therapeut is of zij / hij aangesloten is bij een beroepsvereniging. Meestal wijst dat op het feit dat deze persoon een degelijke opleiding heeft genoten. Zelf ben ik lid van VVTIV.

Hoe? Er zijn heel veel manieren om een goede coach of therapeut te vinden. Eerst en vooral is er het internet, maar ook verschillende eerstelijnsdiensten zoals CAW, je huisarts, … kunnen je vast wel doorverwijzen. Maar het allerbelangrijkste is dat jij een klik ervaart, dat jij voelt dat deze persoon jou een stap verder kan brengen. Zit er dus niet mee in om voor jezelf op te komen en ook te zeggen als die klik er niet is. Het gaat tenslotte om jouw groeiproces.

Wanneer online, wanneer offline?

Ik ben een voorstander van offline coaching of therapie, maar alleen als het gepast is. Het online gebeuren is een mooi instrument om dingen te leren. Wil je het ook echt helemaal integreren in jouw groeiproces, dan is contact vaak wel belangrijk.

Ik hou persoonlijk van echt contact. Als mensen een online traject bij mij willen volgen, dan is dat zeker mogelijk. Maar dan stel ik altijd voor om toch een sessie in “het echte” leven in te plannen.

Vraag: Heb jij ervaring met coaching of psychotherapie? Vertel dan hoe jij jouw coach / therapeut gevonden hebt en wat jij hierin belangrijk vindt!