Heb jij een burn-out of depressie achter de rug? Dan herken je wellicht ook de angst om in de toekomst te hervallen. Na mijn burn-out (in 2001) heb ik zelf ook nog jaren geworsteld met de angst voor herval. Ik wist helemaal niet hoe ik moest omgaan met al die signalen die ik kreeg, of hoe ik met die angst moest omgaan. Een bekende quote zegt: "als je doet wat je altijd hebt gedaan, dan zul je ook krijgen wat je altijd hebt gekregen". En dat geldt hier ook, want: als je na een burn-out en ziekteperiode opnieuw het werk hervat zonder iets te veranderen… dan is dat bijna een garantie dat je binnenkort opnieuw thuis zit met herval van burn-out. Wat kun je doen om niet te hervallen en hoe omgaan met de angst om te hervallen? In dit artikel ga ik er dieper op in.

Over mijn burn-out

Intussen is het al meer dan 20 jaar geleden dat ik mijn eerste burn-out heb gehad. In verschillende artikels sprak ik er intussen over, zelfs op het VTM-nieuws bracht ik mijn getuigenis. Lees ook:

• Afl. 12; Burn-out? Laat je niet opbranden!
• Hoe weet ik dat ik klaar ben om terug aan de slag te gaan na burn-out?
• Loert er een Burn-out achter de hoek?

Mijn enthousiasme en wilskracht kent soms geen grenzen, maar mijn tijd en mogelijkheden wel ... en daar botst het vaak. Ik kan moeilijk compromissen sluiten en kiezen is vaak erg moeilijk. Voeg daarbij mijn ongeduld, mijn perfectionisme én mijn ambitie … dan kun je je wel voorstellen dat je vroeg of laat in de problemen komt. En dat kwam bij mij erg vroeg in mijn leven. Dat heeft zo zijn voordelen: ik werd heel snel “wakker” en ervaarde snel dat ik op die manier niet in mijn werk (en leven) kon staan. Ik werd ook erg gevoelig voor allerlei signalen van mijn lichaam. Ik kon snel aanvoelen wat teveel is of wanneer iets niet juist zit.

Een burn-out krijg je niet zomaar

Een burn-out krijg je niet zomaar. De context waarin je werkt, speelt een erg grote rol: kun jij je talenten optimaal inzetten in je werk en geeft het je energie, is het werk werkbaar, hoe ervaar je ondersteuning van collega’s en het beleid, etc… Maar ook de manier waarop jij met bepaalde situaties omgaat, speelt een grote rol. Welke strategieën heb jij om met de drukte en de moeilijkheden in het werk om te gaan? Aan de context en je werkomgeving kun je niet zoveel veranderen (tenzij van werk veranderen). Op korte termijn is hoe jij met bepaalde situaties omgaat dat wat jij kunt aanpassen. Voor een depressie geldt dit niet helemaal, want een depressie kan ook een louter biologische oorzaak hebben (een tekort aan dopamine of serotonine). Daar zal medicatie een groot effect hebben (uiteraard altijd onder begeleiding van een dokter).

Vechten met de angst voor herval

Maar anderzijds heb ik ook vele jaren enorm geworsteld, zeg maar gevochten tegen een herval van mijn burn-out. Mijn burn-out heb ik gekregen in december. En elk jaar opnieuw in die periode werd ik bang om opnieuw in een burn-out te hervallen. In die periode van het jaar werd ik ook bijzonder alert, zeg maar overgevoelig, voor mogelijke signalen die erop zouden kunnen wijzen dat ik opnieuw in een burn-out of depressie zou vervallen. Niet alleen “bang” zijn voor herval, maar ook het gevecht met "de angst voor herval” kostte mij heel veel energie en stond in de weg van een sprankelend en betekenisvol leven. Ahja, ik was alleen maar bezig met niet te hervallen. Mijn gevecht met een mogelijke nieuwe burn-out.

Preventie is de sleutel

Preventie van burn-out is de sleutel om herval tegen te gaan. Het gaat erover dat je belangrijke signalen leert detecteren en dat je alternatief gedrag aanleert om met moeilijke situaties om te gaan. De Mindfulness 8-weken training heeft mij alle tools gegeven om mij beter te laten omgaan met al die moeilijkheden. Het heeft me geleerd om aandachtig te zijn voor de signalen, maar ook om te leren om te gaan met de angst voor herval. In plaats van vechten kan ik nu “ruimte geven” aan al die gevoelens… kan ik het opmerken. Ik weet nu wanneer ik er iets mee kan en wanneer niet. Ik heb nu een schatkist aan tools en technieken om in te zetten wanneer het nodig is. Wat mij het meest heeft geholpen is: mezelf toestemming geven om af en toe achteruit te leunen. Ik neem dagelijks een moment om niets te doen en te mediteren (zonder doel). Gewoon een momentje van “zijn” in plaats van “doen”. Door even afstand te nemen van de dagelijkse rush, kan ik veel beter zien wat er nodig is. Het laat me toe de wijsheid te ontwikkelen waardoor ik kan kiezen om door te zetten of het net los te laten (wat er dan ook is).