Over een paar maanden verschijnt mijn boek. Sterker na de Val - Hoe leiders groeien in uitdagende tijden.

En ik moet je iets bekennen.

Ik zie mezelf helemaal niet als een leider. Nooit gedaan ook.

Stel je voor: ik schrijf een boek over leiderschap. Ik begeleid al 25 jaar leiders, teams en organisaties. Ik ben algemeen directeur van Iona vzw en voorzitter van meerdere verenigingen. En toch... als iemand me voorstelt als "een ervaren leider", voel ik me een beetje een bedrieger.

Want wat ik doe? Dat voelt niet als leiderschap. Ik ben niet directief. Ik zie mezelf niet staan boven anderen. Ik geef vooral ruimte. Ik luister. Ik faciliteer. Ik creëer een context waarin mensen zich veilig voelen om samen te werken, om een gezamenlijke doelstelling te realiseren.

Maar een leider? Nee. Dat ben ik toch niet?

Wat ik dacht dat een leider was

Jarenlang had ik een heel duidelijk beeld van wat een leider hoorde te zijn.

Een leider was iemand die de richting bepaalde. Die mensen stuurde. Die druk zette. Die zei: dit gaan we doen, en jullie gaan het uitvoeren. Iemand met charisma, met een sterke visie, met antwoorden op alle vragen.

En daar paste ik niet in.

Ik was geen grote richtinggever. Ik twijfelde regelmatig. Ik zocht samen met mijn team naar oplossingen in plaats van ze voor te schrijven. Ik was - zoals ik mezelf graag noemde - een facilitator. Iemand die ruimte geeft. Niet iemand die stuurt.

En kijk, we worden vandaag toch overspoeld door leiders die wél zo zijn? Die autoritair optreden, die sterk lijken, die "eindelijk eens richting geven"? Daar grijpen mensen naar. Ik snap het ook wel. Want in onzekere tijden zoeken we iemand die zegt: "Ik weet het, volg mij."

Maar tegelijkertijd... ik was daar altijd een rebel tegen. Ik voelde weerstand. Want zo wilde ik niet zijn. Zo kón ik niet zijn.

Tot ik het anders leerde

Een aantal jaren geleden volgde ik een masteropleiding management in Antwerpen. Jesse Segers en Koen Marichal gaven les over leiderschap. En op een dag zei Jesse iets dat me compleet deed kantelen.

"Leiderschap is persoonlijk, maar gaat niet over jezelf. Het gaat over het collectief waar je bij hoort."

Ik zat daar in die les en voelde iets klikken.

Het ging niet over mijn persoon. Niet over of ik wel charismatisch genoeg was, of ik wel genoeg richting gaf, of ik wel paste in dat plaatje van "de sterke leider". Het ging erom wat ons team, onze organisatie nodig had. En hoe ik daar een bijdrage aan kon leveren.

Plotseling zag ik het.

Al die jaren dat ik dacht "ik ben geen echte leider"? Al die jaren was ik bezig met leiderschap. Alleen noemde ik het niet zo.

Wat ik wel deed (zonder het zo te noemen)

Want wat deed ik dan wel al die 25 jaar?

Ik creëerde veiligheid. Ik zorgde ervoor dat mensen zich gehoord voelden. Ik luisterde naar wat er speelde in het team, in de organisatie. Ik hielp mensen om hun kracht te vinden. Ik bemiddelde wanneer er spanning was. Ik bracht rust in crisissituaties.

Ik werkte aan een context waarin mensen konden groeien.

En ja, soms deed ik het verkeerd. Ik dacht te vaak dat ik alle antwoorden moest hebben. Ik draaide rond de pot als mensen om duidelijkheid vroegen. Ik gaf te veel ruimte waar mensen juist richting nodig hadden.

Maar tegelijkertijd - en dat besef ik nu pas echt - was wat ik deed wél degelijk leiderschap. Het was alleen anders dan het plaatje in mijn hoofd.

Want leiderschap is niet één ding. Het is niet alleen "sturen en druk zetten". Het is ook "ruimte geven en faciliteren". Het is ook "luisteren en context creëren". Het is ook "bemiddelen en veiligheid brengen".

De vraag is niet: ben ik het type leider dat in dat ene plaatje past?

De vraag is: wat heeft deze context, dit team, deze organisatie nu nodig? En hoe kan ik daar het beste aan bijdragen?

Misschien ben jij ook al lang een leider

Ik vraag me af hoeveel mensen rondlopen die twijfelen aan hun leiderschap. Omdat ze denken dat ze niet "sterk" genoeg zijn. Niet besluitvaardig genoeg. Niet charismatisch genoeg. Niet... wat dan ook.

En ondertussen doen ze het al jaren. Ze creëren een omgeving waarin mensen kunnen groeien. Ze geven ruimte. Ze luisteren. Ze coachen. Ze faciliteren.

Maar ze noemen het geen leiderschap.

Als ik één ding mag meegeven, dan is het dit:

Wees jezelf. Trust the process. En neem het allemaal niet te serieus. Zorg voor genoeg plezier in en naast je werk.

Want leiderschap gaat niet over het perfecte plaatje. Het gaat over wat jij kunt bijdragen, vanuit wie je bent, aan het collectief waar je deel van uitmaakt.

En ja, ik schrijf een boek over leiderschap. En ja, ik zie mezelf nog steeds niet als "een leider" in die klassieke zin.

Maar wat ik wel weet? Ik doe het al 25 jaar. Op mijn manier. En dat is genoeg.

Misschien herken jij dit wel

Die stem in je hoofd die zegt: "Ik ben te jong voor deze rol." Of: "Ik ben te zacht om een goede leider te zijn." Of: "Ik twijfel te veel, échte leiders weten gewoon wat ze moeten doen."

Misschien denk je: "Ik ben niet assertief genoeg. Niet besluitvaardig genoeg. Niet strategisch genoeg."

Of misschien heb je wel een leidinggevende functie, maar voel je je alsof je toneelspeelt. Alsof je doet alsof. Alsof iedereen elk moment kan ontdekken dat je eigenlijk geen idee hebt wat je aan het doen bent.

Ik ken die stemmen. Ze hebben me 25 jaar lang vergezeld.

Maar wat als die twijfel juist een teken is dat je het goed doet? Wat als het betekent dat je niet in een hokje wilt passen, maar zoekt naar jouw manier van leiderschap?

Zie jij jezelf als een leider? Of denk je ook: "Nee, ik ben meer een facilitator/coach/teamlid/..."?

Reageer hieronder - ik ben echt benieuwd welke twijfel jou het meest bezighoudt. Te jong? Te weinig ervaring? Te zacht? Niet assertief genoeg?