Leven in vrijheid dankzij gezonde vastberadenheid en structuur

Dit is een gastartikel van Mieke Van der Veken

Volgens sommige bronnen zijn er op dit moment 129.864.880 boeken op de wereld maar dat zou wel eens natte vinger rekenwerk kunnen zijn. Wat wel zeker is: dat het aantal zelfhulpboeken, in de jaren zeventig een nieuw en beperkt fenomeen, blijft stijgen en niet recht evenredig is met een vermindering van stress, burn-out depressie angst en andere ongelukkigheden…

Is de kwaliteit dan zo slecht, vertellen ze onzin, bieden ze niet de hulp die ze beloven, kunnen mensen zichzelf dan niet helpen? of is er iets anders aan de hand?

Is alles op te lossen?

Sommige critici laten er geen spaander van heel en haasten zich om ze allemaal op één hoop te gooien . Alain de Botton ergert zich bijvoorbeeld aan het optimisme dat alles op te lossen is: 'Over het algemeen zijn zelfhulpboeken sentimenteel en zalvend. Ze beloven hun lezers het eeuwige leven, de financiële hemel en een ontsnapping van alle nare aspecten van mens-zijn. Ze beloven verlossing. Ze zijn ook altijd geschreven in een repetitief en neerbuigend proza.

Maar het ergste vind ik hun optimisme. Dat soort boeken komt uit een maatschappij, de Amerikaanse, die denkt dat voor elk probleem een oplossing is. Dat is niet zo, denk ik. Lijden hoort bij de mens” Tot op zekere hoogte kan ik hem wel volgen. Dat is nu precies ook wat tijdens mindfulness trainingen centraal staat: de kern is aannemen wat er is, zonder het groter te maken, zonder het kleiner te maken, mild omarmen, inclusief je eigen verzet ertegen.

Zo komt er helderheid en ruimte om te kijken wat je dan wél kan ondernemen, dus geen ‘gelaten passieve acceptatie’, wat sommige critici van mindfulness dan denken, maar een wijze, pro-actieve en vooral vrije beslissing om iets aan te pakken. “Veranderen wat je kan veranderen, accepteren wat je niet kan veranderen, en de wijsheid het onderscheid te zien”, weet je nog?

Zelfhulpboek na zelfhulpboek

Maar terug naar de zelfhulpboeken. De verkoopcijfers zijn alvast duizelingwekkend -10 miljard dollar per jaar in Amerika, 70 miljard in vijf jaar in Engeland en al zijn er voor de Lage Landen geen cijfers, ook hier zijn deze boeken b(l)ooming business. Uitgevers hebben dit ook door, volgens Steve Salerno zit er zelfs een 18-maandenregel aan vast: zelfhulplezers zijn geneigd na 18 maanden weer een zelfhulpboek te kopen.

Ik vrees dat dit kan kloppen, als ik afga op de schappen in mijn bibliotheek die hiermee gevuld zijn. Intussen hebben uitgevers, coaches en therapeuten, vak, vrouwen en andere bladen door dat de meeste mensen deze boeken niet echt lezen, maar dat is bij de meeste kook en dieet boeken ook het geval, en ontstond de rage van 10 tips om je stress te lijf te gaan, met variaties van 5 stappen om je veerkracht te ontwikkelen, 5 manieren om gezond te worden, dé slimste wijze om af te vallen, eindelijk weer goed slapen in 10’….

Zelf ben ik een favoriete verzamelaar hiervan omdat ik telkens moet beamen dat het wel eens waar kan zijn, dat het tenminste concreet is, neem me dan voor om het toe te passen, sla het dan op in een mapje, waar het dan lekker lang blijft zitten, samen met de andere linken naar must-reads.

Misschien moet iemand ze eens in een computerprogramma steken die er de grootst gemene delers uithaalt, zodat we zwart of wit beseffen dat ze eigenlijk allemaal hetzelfde zeggen: slaap voldoende, eet gezond en drink water, adem en beweeg, doe aan gedachtenhygiëne, zorg goed voor je sociale netwerk, doe op tijd iets voor een ander, volg je passie en dromen, wissel rust en actie af.

Lijstjes...

Ik heb er ook al eens aan gedacht om een muur te behangen met alle lijstjes die ik ooit las, lijkt me een kleurig beeld, als een soort vision board, of een reminder als ik weer eens vergeten ben om ‘zelfzorg’ toe te passen. Hoe komt het toch dat we ons eigen zelfzorgplan, als we het al hebben, zo moeilijk toepassen precies als het écht nodig is.

Het houdt me écht bezig. Hoe komt het dat we onze persoonlijke handleiding waar we blijkbaar niet mee geboren zijn, weliswaar wel kunnen samenritselen doorheen de vele workshops, cursussen, sessies met professionals, babbels met vriend(inn)en maar vergeten dat we het hebben als we ons slecht voelen, of net zeer goed voelen. Wat duidelijk is: er is de menselijke neiging om bij stemmings- of energiedaling, in een soort freeze-modus te komen en het net niet te kunnen opbrengen om te doen wat je weet dat goed voor je is. Het vraagt wel wat wilskracht om op regelmatige basis iets uit te voeren, zelfs als we weten dat het ‘voor ons goed is’ .

Wilskracht

Aha, wilskracht, dat is toch dat ding samen met discipline, waarover ik zo vaak hoorde zeggen dat ik wellicht van achteren in de rij stond als het werd uitgedeeld?

Ik heb moeten vaststellen dat het woord wilskracht en discipline bij mij als een rode lap op een stier werkten omdat het in een adem kwam met luiheid, karakterzwakte en ander niet-gewenst (uitstel)gedrag…én, vooral dan in de tienerjaren, als een rasechte bedreiging van mijn heilige ‘vrijheid’.

Tot ik in de mindfulness 8-weken training ontdekte dat de sleutelzin ‘soms moet je iets doen voor je het wilt doen’ concreet zijn vruchten begon af te werpen.

Tot ik ontdekte dat ik het mezelf een heel stuk makkelijk maakte en eindelijk wat vrijheid ontdekte in gezonde, heilzame vastberadenheid en structuur.

Tot ik het boek van Kelly Mcgonall ‘de kracht van wilskracht ‘ ontdekte die haarfijn uitlegt dat de wilskracht zich als een spier gedraagt die door training vanzelf de prestatie neerzet die me moeiteloos naar mijn doelen leidt en mijn gevoel van vrijheid versterkt.

Dus om het af te leren nog een lijstje om toe te voegen aan mijn muur van zinnige lijstjes

In 5 stappen naar een leven in vrijheid

Stap 1: Stel je persoonlijke handleiding op met je realistisch zelfzorgplan, je gekende valkuilen en je hulpbronnen om deze saboteurs te slim af te zijn

Stap 2: Zoek een bevriende mogendheid in je omgeving die je op weg zet met moeilijke uitdagingen. Ik heb zelf ervaren dat de steun inroepen van een vriendin mij heeft geholpen om schijnbaar onmogelijke plannen waar te maken.

Stap 3: Train je wilskrachtspier door met kleine stapjes jouw gewenst gedrag tot een dagelijkse routine te maken.

Stap 4: Als je geen zin hebt of zogezegd geen tijd, doe toch wat je je voornam, maar in de meest minimale vorm (bvb mediteer 3 ‘ ipv 20’, ga 10’ joggen of wandelen ipv 30 ‘, ruim 1 doos op ipv je hele rommelkamer)

Stap 5: Als het toch nog moeilijk blijft, volg eens een 8-weken training mindfulness of de training ‘ontwikkel de kracht van je wil in 8 weken’ waar je meteen met je eigen uitdagingen kan oefenen.