Dit is een gastartikel van Jasmijn Couwenberg.

Heftige ervaringen en de bijbehorende emotionele pijn kunnen je jarenlang achtervolgen en dwarsbomen in alles wat je doet. Hoe geef je het verleden een plek zodat je eindelijk écht kunt gaan leven?

Vergeving kan bevrijdend werken wanneer emotionele pijn je plaagt. Maar, laten we allereerst enkele misverstanden hierover rechtzetten: vergeving bevrijdt jou van emotionele pijn, en is niet bedoeld om de ander van zijn schuldgevoel te bevrijden. Vergeven is niet hetzelfde als goedkeuren; vergeven betekent 'het een plaats geven'. Je hoeft geen begrip voor de ander op te brengen. Je hoeft niet eens de ander te vergeven; je kunt gemakkelijker de situatie, het feit dat het gebeurd is (dus niet per sé wat er inhoudelijk gebeurd is), vergeven.

Hoe doe je dat dan, vergeven? Hier zijn 10 tips die jou op weg helpen:

1. Zie de dingen zoals ze zijn

Stop met hopeloos verlangen naar hoe het zou moeten zijn. Een gebeurtenis is altijd neutraal. We ontwikkelen hierover zelf gedachten die in meer of mindere mate negatief of positief kunnen zijn. Die gedachten bepalen weer onze gevoelens. Maak onderscheid tussen feiten, gedachten en conclusies zodat je de dingen kunt zien zoals ze daadwerkelijk zijn. Accepteer hoe het is.

2. Je kunt het verleden niet veranderen

Het verleden kun je niet uitwissen. Je kunt het slechts accepteren. Gebeurd is gebeurd, hoe graag je het ook anders had gewild. Je verzet je er niet langer tegen, want je kunt het toch niet veranderen. Dit beseffen geeft al enorm veel rust! Wat je wél kunt veranderen, is de manier waarop je ermee omgaat. Aan iets negatiefs kun je een positieve draai geven door er constructief mee om te gaan. Positiviteit brengt je altijd verder, in tegenstelling tot negativiteit.

3. Lijd geen pijn, maar behandel de pijn

Als je jeuk hebt, maak je het erger door te krabben. Zo is het ook met emotionele pijn. Laat de wonden rusten en haal ze niet open door telkens te piekeren. Zou je een lichamelijke wond jarenlang, misschien wel dagelijks, openhalen? Vast niet. Dan zat je nu onder de korsten en littekens. Beschadig daarom ook je geestelijke gezondheid niet, want ondanks dat je ze niet ziet, kunnen ook hier littekens ontstaan. Het is bekend dat opgekropte woede ongezond is.

Plak een denkbeeldige pleister op je wonden. Sluit deze af en kijk er niet meer naar. Wie herinnert zich graag pijn? Als je lichamelijk bent gepijnigd, beleef je dat moment niet graag opnieuw. Waarom herhaal je die geestelijke pijn dan wél steeds door te piekeren?

4. Je hoeft het niet te begrijpen

Je achterhaalt nooit exact waarom het allemaal zo gegaan is. Bovendien is dat niet belangrijk in het heden én niet nodig om alsnog gelukkig te worden. Breek er daarom niet langer je hoofd over. Verdwaal niet in details en allerlei vragen die je misschien nog hebt. Je zal niet altijd antwoorden krijgen. Laat het rusten, geef het een plek.

5. Stop de strijd en de zelfvernietiging

In je hoofd voer je de strijd om het gebeurde ongedaan te maken. Een onmogelijke opgave: je voert een zinloze strijd tegen de realiteit. Die is zoals hij is. Gevolg: pure zelfkwelling. Alle pijn en woede verzamelen zich in je hoofd en worden steeds groter. Je houdt de pijn springlevend zolang je erover blijft piekeren. Iets groeit namelijk door het aandacht te geven. Geef de strijd op (pas dan ben je de winnaar!) en bevrijd jezelf. Focus op jezelf in plaats van op de negatieve ervaring of de ander.

6. Speel geen slachtoffer

Zak je weg in zelfmedelijden waardoor je je rot blijft voelen? Of sta je op en maak je er het beste van? Natuurlijk mag je verdrietig zijn. Maar niet voor eeuwig. Een reden om pijn te voelen, betekent niet dat je de pijn ook moet (blijven) voelen. Daarmee werk je jezelf alleen maar verder tegen. Richt je liever op je levensgeluk in plaats van op je pijn. Slachtofferschap maakt je bovendien afhankelijk van iets dat buiten jou ligt. Zolang je je niet op jezelf concentreert, kom je geen stap vooruit.

7. Leef in het nu

Door voortdurend met het verleden bezig te zijn, leef je niet in het moment. Je leeft vandaag, het verleden is voorbij en de toekomst is er nog niet. Concentreer je op vandaag. Hoe maak je van vandaag een mooie dag? Zonder aan het verleden te denken?

8. Sluit vrede met het leven

Niemands leven verloopt 100% positief. Negatieve ervaringen horen bij het leven. Op dat moment is het heftig en moet je er even doorheen. Je gelooft dan niet dat je ooit weer gelukkig kunt zijn. Toch is het wel zo. Het verzacht de pijn al door slechts te geloven dat er betere tijden komen, ook al weet je niet hoe en wanneer. Neem het leven zoals het komt. Je volledige leven onder controle houden is een illusie.

9. Buig negatief om in positief

Laat je niet langer door je negatieve ervaringen leiden. Trek er liever waardevolle lessen uit zodat je in plaats van gisteren eindelijk vandaag kunt gaan leven. Soms gebeuren dingen om jou een stapje verder te brengen in het leven of om je sterker te maken. Wat kan ik ervan leren? Wat zijn mijn sterke en zwakke punten? Hoe kan ik er constructief op verder bouwen? Waar heeft het me in positieve zin gebracht? Waar kan het mij in de toekomst nog brengen?

10. Kijk naar het grotere geheel

Het leven is een aaneenschakeling van positieve en negatieve ervaringen. Integreer een bepaalde negatieve ervaring als één van de vele andere ervaringen in je leven, in plaats van de ervaring onder een vergrootglas te leggen waardoor die je leven gaat beheersen. Probeer de ervaring ook niet af te stoten want daarmee verstoot je de realiteit. Zie de ervaring niet meer als een boze donderwolk die jou bij iedere stap die je zet boven het hoofd blijft hangen, maar als onderdeel van je leven.

Vereenzelvig je er niet mee. Laat een negatieve ervaring geen bril worden waardoor je jezelf en de wereld bekijkt en laat deze geen stempel op je leven drukken. Laat een negatieve ervaring geen deel uitmaken van je identiteit; je bent veel meer dan dat!

Tot slot

Schrijven heeft een helende werking. Lees de bovenstaande tips niet alleen door, maar schrijf ook op wat het met je doet. Hoe kun je ze toepassen op je eigen situatie? Door te schrijven kom je in contact met je onbewuste wat bijdraagt aan een nog betere verwerking van je verleden.

Veel succes!